Społeczeństwo XXI wieku cierpi na głód internetu

Poznaj nasz cykl “Jak nie dać się zł@pać w sieci?”, który powstał w ramach inicjatywy #InternetSafety, skierowanej do mieszkańców województwa śląskiego, w wieku od 18 do 34 lat. Cel? Poprawa kompetencji cyfrowych uczestników, wyczulenie ich na niebezpieczeństwa czyhające w sieci.

14 lutego obchodzimy nie tylko święto zakochanych, ale również Międzynarodowy Dzień Bezpiecznego Internetu. To, że miłość jest jak narkotyk wiadomo nie od dziś, niestety, świat wirtualny również bywa uzależniający na tyle, że łatwo stracić kontrolę. Społeczeństwo XXI wieku cierpi na “głód internetu”. W dzisiejszym artykule poruszymy temat siecioholizmu. 

W styczniu 2022 roku Polska liczyła 32,86 milionów użytkowników internetu (87% całej liczby ludności w Polsce). Przeciętny Polak spędza w internecie 6 godzin 39 minut dziennie. Dla 72,8% Polaków internet służy głównie do wyszukiwania informacji, najczęściej są to informacje pogodowe. Już prawie połowa z nas (17,65 milionów) posiada konto na Facebooku¹.

Internet daje wiele możliwości, niektórzy ludzie nie wyobrażają sobie funkcjonowania wyłącznie offline. Dzięki dostępowi do sieci robimy zakupy, dokonujemy płatności online, oglądamy filmy, czytamy książki, kupujemy bilety – na autobus, na pociąg, na samolot, rezerwujemy wakacje…To również bezcenna baza wiedzy. Dostęp do internetu daje nam poczucie “kontaktu ze światem”, możemy komunikować się z bliskimi z każdego zakątka na Ziemi. Przykładów zastosowania cyberprzestrzeni można by wymieniać bez końca. 

Problem pojawia się jednak, gdy korzystanie z sieci przeradza się w nałóg.

Siecioholizm, bo tak zwykło się potocznie nazywać to zjawisko, jest rodzajem uzależnienia behawioralnego, podobnie zresztą jak uzależnienie od hazardu czy narkotyków. Jednym z jego objawów jest coraz częstsza i zwiększona potrzeba korzystania z internetu, celem osiągnięcia zadowolenia. Typowe dla tej formy uzależnienia są również skutki “odstawienia”, a więc następstwa braku dostępu do sieci. 

Kilka przykładowych symptomów siecioholizmu to: 

• pobudzenie psychoruchowe, 
• wyraźne obniżenie nastroju, 
• niepokój lub lęk – przykładowo ten związany z syndromem FOMO (ang.fear of missing out), a więc strach przed przegapieniem czegoś / niebyciem na bieżąco, 
• obsesyjne myśli dotyczącego tego, co dzieje się w sieci pod naszą nieobecność². 

Do czego może prowadzić taki stan? Najczęściej wymienia się:

• utratę zainteresowania życiem społecznym,
• niedbałość o własne zdrowie,
• zaniedbywanie obowiązków szkolnych czy zawodowych, 
• zaburzenia zachowania o podłożu osobowościowym³.

Jak pisze Susan Maushart w książce “E-migranci. Pół roku bez internetu, telefonu, telewizji”:

– specjaliści twierdzą, że osoba uzależnia się od czegoś takiego jak smartfon poprzez pojawiające się okresowo bodźce wzmacniające: te promyki radości, którą czujemy, gdy przychodzi e-mail lub SMS z dobrą wieścią, że jednak istniejemy. Że wciąż jesteśmy w kręgu powiązań⁴. 

Podobnie jak w wymienionych wyżej, innych formach uzależnienia, siecioholizm niesie za sobą przede wszystkim skutki na tle psychologicznym. W grupie ryzyka znajdują się w szczególności osoby o niskiej samoocenie, dla których świat wirtualny wydaje się łatwą odskocznią od rzeczywistości, lub też te mające problem z funkcjonowaniem w społeczeństwie i nawiązywaniem relacji “w realu”.

Gdzie szukać pomocy? Gdy zdiagnozujemy objawy uzależnienia od internetu, u siebie lub u naszego bliskiego, należy skonsultować się z psychologiem lub terapeutą uzależnień.

Cyfrowa zależność coraz częściej nazywana jest “chorobą cywilizacyjną XXI wieku”. Zdecydowanie należy zwracać uwagę na jej niepokojące objawy i w porę reagować, szczególnie, gdy problem dotyczy najmłodszej części społeczeństwa. 

Więcej informacji o inicjatywie #InternetSafety –  tutaj. 

#InternetSafety – program rozwoju kompetencji cyfrowych osób w wieku 18-34, w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014-2020,Oś Priorytetowa nr 3 „Cyfrowe kompetencje społeczeństwa” Działanie nr 3.1 „Działania szkoleniowe na rzecz rozwoju kompetencji cyfrowych”. Numer projektu: POPC.03.01.00-00-0185/19-00. Beneficjent: Fundacja Klaster Innowacji Społecznych. Wartość projektu: 531 305,00 zł w tym wartość dofinansowania wynosi: 526 605,00 zł.