Czy wiesz, kto prowadzi Twój autobus?

Kierowca autobusu zajmuje się głównie przewozem pasażerów – określoną trasą, według obowiązującego rozkładu jazdy. Taka jest przynajmniej teoria. W praktyce do jego obowiązków należy również troska o stan techniczny i czystość pojazdu. Do jego zadań należy również dbanie o bezpieczny przewóz osób znajdujących się w autobusie.

Zwykle jest to praca zmianowa, kursuje się także w weekendy i święta. O zatrudnienie mogą się ubiegać osoby niekarane, które posiadają prawo jazdy kategorii D. Aby je uzyskać, trzeba mieć ukończone 24 lata (lub 21 lat z odpowiednim szkoleniem). Konieczne jest wzięcie udziału w kursie kwalifikacji wstępnej i zdanie egzaminu. Kandydat musi także pozytywnie przejść badania lekarskie, w tym psychofizyczne.

Kurs kategorii D obejmuje 20 godzin zajęć teoretycznych oraz 60 godzin praktyki, a także zazwyczaj wewnętrzny egzamin teoretyczny i praktyczny. Po ukończeniu kursu można przystąpić do egzaminu państwowego w WORD. Samo prawo jazdy nie daje jednak jeszcze uprawnień do pracy jako zawodowy kierowca autobusu lub autokaru. Aby je uzyskać, potrzebne jest wyrobienie kwalifikacji wstępnej przyspieszonej na przewóz osób. W tym przypadku kurs również obejmuje zajęcia teoretyczne oraz praktyczne i kończy się egzaminem.

Należy wykazywać się umiejętnością obsługi pojazdu i znajomością przepisów ruchu drogowego, ale ważne są też kompetencje miękkie i cechy charakteru. Duże znaczenie ma odporność na stres. Przewożenie pasażerów wymaga odpowiedzialności, refleksu oraz cierpliwości. Do założenia Profilu Kandydata na Kierowcę konieczne jest orzeczenie zdrowotne, które może wydać wyłącznie lekarz posiadający uprawnienia do wykonywania takich badań. W trakcie kontroli lekarz poprosi kandydata o wypełnienie kwestionariusza, dotyczącego stanu zdrowia. Lekarz ma następnie wykonać kilka niezbędnych badań, takich jak badanie wzroku, w którego trakcie sprawdzi zakres pola widzenia, zdolność widzenia koloru czerwonego, widzenia po zmroku i reakcję na olśnienie badanie poziomu cukru pod kątem cukrzycy. Wizyta w centrum badań psychologicznych pozwala na określenie kompetencji poznawczych kierowców. Rozmowa ze specjalistą, a następnie psychotesty sprawdzają zdolności intelektualne, zdolność koncentracji uwagi, a także odporność na stres i presję czasu kandydata. Specjalistyczny sprzęt używany w gabinetach pozwala również skontrolować szybkość reakcji, koordynację wzrokowo-ruchową i odporności na zmęczenie badanego.

W komentarzach na Facebooku można przeczytać, że niektórzy przewoźnicy wymagają od kierowców pracy przez 14 h dziennie, co bardzo negatywnie może wpływać na zdolność skupienia prowadzących pojazd. Jak dowiedzieliśmy się jednak od kierowcy autobusu z dwudziestoletnim stażem, w jego przypadku zmiany najczęściej trwają od 5 do 11 h, jednak pracownik nie może przekroczyć określonej liczby godzin pracy w miesiącu (170 h). Przed ruszeniem dyspozytor ma prawo sprawdzić stan kierowcy alkomatem. Ma prawo również użyć narkotestów, jednak są one najprawdopodobniej zbyt drogie, aby korzystać z nich często. Zdarza się jednak, że policja sprawdza losowo wybranych pracowników, mówił nam mężczyzna. Warto podkreślić, że według rozmowy z kierowcą, nikt nie oczekuje od pracowników informacji odnośnie spożywanych leków.

Spytaliśmy również, jak wygląda zapewnienie bezpieczeństwa kierowcom. Mimo że już kilkanaście lat temu proponowano wbudowanie w wyposażenie pojazdów przycisków alarmowych, nadal główną bronią kierujących pojazdami pozostaje monitoring, mikrofon i telefon. Zdarzają się nieprzyjemne sytuacje, gdy trzeba pasażerów kulturalnie uspokoić lub otworzyć drzwi, by dokończyli sprawę poza autobusem i zapewnić tym samym bezpieczeństwo pozostałym podróżnym. Natomiast, jak zauważa kierowca, uważać trzeba również na innych uczestników ruchu, co stanowi codzienne wyzwanie.

Skontaktowaliśmy się również z PKM Katowice, odpowiadając na ogłoszenie o rekrutacji na stanowisko kierowcy autobusu komunikacji miejskiej. Uzyskaliśmy informacje, że każdy z kierowców zostaje przeszkolony do miejscowości, w jakiej będzie się poruszał, możliwe jest również szkolenie z innym, bardziej doświadczonym kierowcą.

Według danych ze stron z ofertami pracy w przypadku kierowców autobusów miejskich proponowane pensje najczęściej zamykają się w przedziale 4500–5000 zł brutto. PKM Katowice proponuje zarobki 16 zł brutto za godzinę pracy.

Ada Duda