Kultura

Gliwicki modernizm: Królowej Bony 13

Przy ul. Królowej Bony 13 stoi monumentalny budynek dawnego Liceum Maryjnego Sióstr Szkolnych Notre Dame wybudowany w 1927 roku. Jest to jeden z najciekawszych przykładów ceglanego ekspresjonizmu.

Zgromadzenie Sióstr Szkolnych de Notre Dame przybyło do Gliwic w 1919 roku. Przy Górnych Wałów prowadziło ono prywatną wyższą szkołę dla dziewcząt, które było jedną z najnowocześniejszych szkół na Górnym Śląsku. Po kilku latach budynek stał się za mały, wówczas podjęto decyzję o budowie nowej szkoły przy Królowej Bony 13. W nim mieściło się 60 dużych sal lekcyjnych, trzy kuchnie do nauki gotowania, dwie pralnie, sala gimnastyczna z szatnią i natryskami oraz kaplica. 

Cegła jest dominującym elementem wykorzystanym przy budowie szkoły. Elewacje dzieli rytm pilastrów o trójkątnym przekroju, między nimi umieszczono okna dekorowane romboidalne i wertykalnie. Wejście główne także podkreślono naprzemiennie ułożoną cegłą, a nad nim znajduję się rzeźba Madonny z Dzieciątkiem w otoczeniu dzieci. Dzieło wykonała siostra Maria Paschalis, która prowadziła w szkole zajęcia plastyczne. Ciekawe było również wnętrze kaplicy szkolnej, która po wojnie służyła, jako sala gimnastyczna, a obecnie znajdują się tam biura firmy informatycznej. 

Kres świetności szkoły nastąpił w 1933 roku, kiedy Hitler doszedł do władzy. Wówczas zlikwidowano szkoły prywatne w Niemczech, a budynek po paru latach wydzierżawiono zarządowi dóbr Ballestremów. W czasie II wojny światowej dawną szkołę przejęło gestapo, a w 1945 wojsko sowieckie, które ulokowało tu szpital wojskowy. Po wojnie budynek często zmieniał swoją funkcję, działało tu Liceum Pedagogicznego, Kolegium Języka francuskiego i Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych. W 2002 roku budynek został zwrócony zakonowi. W 2013 roku zakonnice sprzedały nieruchomość gliwickiej firmie Radan, która postanowiła wyremontować gmach i zaadaptować go na cele mieszkalne, biurowe i usługowe.

Prace rozpoczęły się w 2014 roku. Z uwagi na zabytkowy charakter budynku, wszystkie prace miały być prowadzone pod nadzorem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, który wpisał dawną szkołę do rejestru zabytków w 2015 roku. Wówczas Radan chciał zmienić charakter elewacji poprzez dobudowanie balkonów. Ten sposób podejścia do budynku sprawił, że dr Aneta Borowik z biura wojewódzkiego konserwatora zabytków zwróciła się we wrześniu 2015 roku do dewelopera o wstrzymanie budowy, a do Urzędu Miasta w Gliwicach –  o pozbawienie funkcji miejskiego konserwatora zabytków, który wydał zgodę na takie prace. Dr Borowik zarzuciła miejskiej konserwator doprowadzenie do „znaczącej utraty wartości zabytkowej budynku”. Nowy właściciel nie poniósł żadnych konsekwencji, a sprawa się rozmyła. Do wniosku o zwolnienie gliwickiego konserwatora zabytków nie przychylił się prezydent Gliwic.

Źródło:

Źródło: Styl gotycki wyklucza się: międzywojenna architektura w województwie śląskim, 2015, Anna Syska

Kamil Iwanicki

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button