Gliwickie wieże ciśnień: Huta 1 Maja

Stojąca samotnie na zapomnianym placu dawnej Huty 1-Maja wieża ciśnień to jeden z niewielu pozostałości zakładu.

Historia tego miejsca sięga drugiej połowy XIX wieku. W 1866 roku powstała walcownia rur należąca do spółki S. Huldschinsky’ego i A. Hahna. Od 1870 zakład należał wyłącznie do pierwszego właściciela, który wraz z synami rozwinął znacznie produkcję w gliwickiej hucie. Z czasem powstały kolejne zakłady w Sosnowcu i Zawierciu, aby nie płacić cła za produkty sprzedawane w Rosji. W 1913 roku huta zatrudniała prawie trzy tysiące pracowników, dostarczając ponad 100 tys. ton wyrobów stalowych.

W okresie międzywojennym Zakłady Huldschinsky’ego zostały znacznie zmodernizowane. Właśnie wtedy powstała wieża ciśnień. Prawdopodobnie wybudowana została ona w 1930 roku. Konstrukcja ta pozwoliła na korzystanie z wody instalacjom hutniczym i socjalnym. Już w 1909 roku zakład wprowadziły system zamkniętego obiegu wody. Był on o wiele tańszy, a także dzięki niemu oszczędzano wodę pitną. To taka ekologiczna ciekawostka z początku XX wieku. Sama wieża to betonowa konstrukcja ośmioboczna obudowana z zewnątrz elewacją z cegły. W środku znajduję się betonowy zbiornik o niewielkiej objętości. Wnętrze wieży jest wykonane całkowicie także z betonu. Wejście na dach znajduję się w okrągłym tunelu umieszczonym w osi zbiornika.

W okresie powojennym zakład przemianowano na hutę „1 Maja”. Funkcjonował on do 2000 roku, kiedy podjęto decyzję o jego likwidacji.  W następnych latach wyburzono większość przemysłowych hal. Zachowano najważniejsze budynki: Dyrekcję, budynek administracyjny i właśnie wieże ciśnień. Na miejscu huty miało powstać centrum handlowe Focus Mall. Planowano wykorzystać oryginalną fasadę zakładów podczas budowy. W maju 2008 roku wmurowano kamień węgielny i rozpoczęto pierwsze prace budowlane. Kryzys ekonomiczny zatrzymał budowę, a inwestor Parkridge Retail ogłosił upadłość. Teren dawnej huty stoi w większości do dziś opuszczony. Przez ostatnie lata znacznie zarósł, a wśród pojedynczych pozostałości wyróżnia się szczególnie wieża ciśnień, która stoi samotnie przy torach i wita nadjeżdżających pociągiem. 

Źródło:

“Zakłady Huldschinsky’ego w Gliwicach”, Adam Frużyński, Muzeum w Gliwicach

gliwiczanie.pl