Niedziela Palmowa na Górnym Śląsku

Niedziela Palmowa rozpoczyna Wielki Tydzień. Okres Wielkanocy jest związany z licznymi zwyczajami i obrzędami. 

Niedziela Palmowa, nazywana była dawniej również Wierzbną lub Kwietną. Święto to zostało ustanowione na pamiątkę przybycia Jezusa do Jerozolimy. Nieodłącznym elementem tego dnia są palmy wielkanocne, symbol odradzającego się życia. Tradycja tworzenia palm sięgają VII wieku. Na Górnym Śląsku są trochę inne niż w pozostałych regionach Polski. Zazwyczaj tworzone są skromne i niewysokie wiązanki bukietu. Nie są one przyozdobione bibułą, wstążkami i kwiatami, a jedynym kolorowym elementem jest czerwony dereń. Ma ona symbolizować krew Chrystusa. Palma tworzona jest z 5 albo 7 gatunków roślin, które oznaczają Pięć Ran Jezusa Chrystusa oraz Siedem Boleści Najświętszej Marii Panny. Rośliny często nie są przypadkowe, a swym kształtem, kolorem, czy nazwą nawiązują do męczeńskiej śmierci Chrystusa. Obecnie tradycyjne palmy wypierane są przez bardziej kolorowe z innych części Polski.

W niektórych miejscowościach na Górnym Śląsku poświęcone w ten dzień palmy przechowuje się w domu lub zawiesza na zewnątrz. Na Nikiszowcu wiesza się je koło okien, by chroniły dom i jego mieszkańców. Czasem palmy wielkanocne pali się, a uzyskany popiół wsypuję do wody święconej podczas kolędy.

Coraz bardziej zapomnianym zwyczajem związanym z Niedzielą Palmową są krzyżyki palmowe. Po porannej mszy cięto opalone gałązki z palmy, które w Wielki Piątek lub Wielką Sobotę wiesza się nad drzwiami wejściowymi do domów i obejść gospodarskich oraz pod dachem. W niektórych wsiach krzyżyki stawia się w rogach pól pojedynczo lub po trzy. Mają one zapewnić dobry urodzaj i uchronić uprawy. Dymem ze spalonej ubiegłorocznej palmy okadza się dom oraz całe obejście. Współcześnie tradycja krzyżyków palmowych jest już tylko podtrzymywana przez nieliczne osoby.

Jak w Waszych domach wyglądają palmy? Czy jest to zwyczaj wciąż kultywowany przez Was?

Źródło:

http://mapaobrzedowa.pl/