Niezrealizowane projekty ratusza

Ponad sto lat temu planowano budowę nowego ratusza w mieście. Przez pół wieku władze miasta próbowały wybudować siedzibę zarządu miasta bezskutecznie. Znacie historię niezrealizowanego ratusza miasta?

Na przełomie XIX i XX wieku planowano budowę nowego ratusza na miejscu skweru Doncaster za dzisiejszym Urzędem Miasta. W szybko rozwijającym się mieście, jak Gliwice administracja rosła równie szybko. Biuro nie mieściło się w starym budynku ratusza na rynku, a urzędy były rozlokowane w różnych częściach miasta. Już w 1899 roku ówczesny burmistrz miasta planował rozpisać konkurs na budowę nowego ratusza. Miał on stanąć na ulicy Zwycięstwa. Rok później Alfreda Kreidla zrezygnował z piastowanego stanowiska, a plan budowy nowego ratusza odsunął się na kilka lat. 

W 1908 roku powrócono do organizacji konkursu na budowę nowego ratusza. Po licznych dyskusjach i problemach w styczniu 1909 roku ogłoszony został konkurs.  Na 8 tysięcy marek ogłoszono wysokość nagrody dla zwycięskiego biura. W listopadzie rozpoczęto posiedzenia komisji, która miała odpowiadać za budowę ratusza. Gmach miał stanąć przy ulicy Zwycięstwa w miejscu obecnego urzędu miasta. Konkurs spotkał się z dużym zainteresowaniem, a architekci z całych Niemiec przesłali 123 projekty, z których podczas pierwszych obrad odrzucono 26 propozycji. Pierwszą nagrodę zdobył H.M. Fritsche z Bremen z projektem “Sedan”, natomiast projekt “Glei-witz” Willy Grafa z Stuttgartu został wybrany, jako najlepszy do kupienia. Nadesłane projekty zostały wystawione w budynku szkoły przy ul. Ziemowita, gdzie specjaliści, prasa i mieszkańcy mogli oglądać wizualizacje nowego ratusza. Przez kolejne cztery lata komisja budowy ratusza spotkała się, aby omówić wybrane projekty i koszty, które będzie musiała ponieść. Tym razem prace przerwała pierwsza wojna światowa.

W okresie międzywojennym do tematu budowy ratusza powrócił nowy radca budowlany Karl Schabik. Planował on oś reprezentacyjną miasta od dzisiejszego placu Krakowskiego do placu Piłsudskiego, której uwieńczeniem byłby nowy monumentalny gmach ratusza. W pierwszym projekcie z 1921 roku ukazano majestatyczny wieżowiec, a Schabik chciał, aby budynek pełnił nie tylko siedzibę administracji miasta, ale także miały się tu znaleźć biura prywatnych firm. Plac Prezydenta Rzeszy, czyli obecny plac Piłsudskiego miał stać się głównym placem miejskim. Również ten projekt został odsunięty, bo miasto musiało skupić się na budowie mieszkań dla Niemców, którzy po podziale Śląska przeprowadzili się do Gliwic. Powrócono do tematu w 1924 roku, kiedy Schabik wraz Sattlerem zaprojektował nowy ratusz oraz okoliczny plac, lecz niestety kryzys gospodarczy zniszczył również i te plany. 

Po wojnie urząd miasta ulokowany w dawnym budynku hotelu Haus Oberschlesien w miejscu, gdzie na początku XX wieku planowano budowę nowego ratusza. Od 1950 roku część pomieszczeń budynku przekazano samorządowi miasta.

Źródło:

“Niezrealizowane projektu budowy nowego ratusza w Gliwicach” – Bogusław Małusecki