Rejestr umów zawieranych z wolnej ręki, prowadzony przez Urząd Miejski w Gliwicach jest jednym z podstawowych narzędzi kontroli obywatelskiej gospodarki finansowej miasta. Okazało się, że nie zawiera informacji o wszystkich umowach zawieranych bez przetargu.
Dowiedzieliśmy się o tym fakcie zupełnie przez przypadek. Jeszcze w zeszłym roku prosiliśmy urząd o zbiorczą informację dotyczącą zestawienia umów zawartych w 2020 r. na działania promocyjne, w tym publikacje medialne, usługi promocyjne, wykonywanie i publikowanie zdjęć, artykułów, audycji, materiałów wideo. Oto informacją, którą otrzymaliśmy w odpowiedzi na nasze pytania:
Informuję, że dane na temat zawartych w 2020 r. w ramach Urzędu Miejskiego umów na działania promocyjne, w tym publikacje medialne, usługi promocyjne, wykonywanie i publikowanie zdjęć, artykułów, audycji, materiałów wideo – wraz z podaniem kontrahenta i kwoty zamówienia – są dostępne w rejestrze umów, opublikowanym Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu (https://bip.gliwice.eu/informacje_publiczne/rejestr_umow).
Dodatkowo, Miasto Gliwice zawarło w 2020 roku umowę z radiem CCM na realizację i emisję audycji oraz innych materiałów radiowych na antenie, dotyczących działalności gliwickiego samorządu oraz związanych z tym spraw społeczno-gospodarczo-kulturalnych, o łącznej wartości 50 000 zł brutto.
W 2020 r. zawarto także dwie umowy z dwoma stowarzyszeniami na przekazanie dotacji na zadania publiczne objęte patronatem Przewodniczącego Rady Miasta Gliwice z zakresu promocji miasta. Zestawienie dostępne jest w BIP: https://bip.gliwice.eu/strona=10527. (strona jest już nieaktywna – przyp. red.).
W zakresie dotyczącym umów zawartych przez spółki miejskie, uprzejmie proszę o skierowanie pytań bezpośrednio do konkretnych podmiotów.
Z poważaniem
Katarzyna Chwastek
zastępca naczelnika Biura Prezydenta Miasta
Obok publikowanych obligatoryjnie danych o przetargach organizowanych przez Urząd Miejski w Gliwicach to właśnie rejestr umów zawartych z wolnej ręki jest podstawowym narzędziem kontroli obywatelskiej w zakresie gospodarki finansowej miasta. Praktyka pokazała, iż dzięki rejestrowi media mogły wskazać wiele problematycznych zamówień dokonywanych przez Urząd (przykładowo – zlecanie usług fotograficznych członkowi rodziny obecnego Prezydenta Adama Neumanna).
Jak się okazało, dane publikowane w rejestrze są niepełne. Urząd nie publikuje w nim umów zawartych w trybie art. 4 pkt 3 lit.g i h ustawy Prawo zamówień publicznych. Jakich jeszcze urząd danych nie publikuje? Możemy się jedynie domyślać. W związku z powyższym, gliwiczanie nie mają narzędzi do skutecznej kontroli obywatelskiej sposobu wydatkowania środków publicznych przez władze Miasta Gliwice.
Oczywiście istnieje procedura wnioskowania o dostęp do informacji publicznej, w ramach której można zapytać urząd o wszystkie sprawy publiczne (a urząd zobowiązany jest odpowiedzieć). Jak się okazuje, to też tylko teoria. Jak to wygląda w praktyce?
Przykładowo: zawnioskowaliśmy we wrześniu zeszłego roku o zestawienie wszystkich wydatków miasta od stycznia do września 2020 roku. Do dziś nie otrzymaliśmy ani wnioskowanej informacji, ani decyzji administracyjnej o odmowie udostępnienia informacji publicznej (co jest złamaniem Ustawy o Dostępie do Inf. Publ. oraz naruszeniem przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego).
Coraz częściej urząd odmawia udostępnienia informacji publicznej. W ostatnim czasie Prezydent Adam Neumann odmówił udostępnienia swojego kalendarza spotkań służbowych. Urząd nie przekazał nam także instrukcji obsługi do Informatycznego Systemu Zarządzania Miastem (chcieliśmy poznać jego możliwości, aby skuteczniej wnioskować o informację publiczną, dostępną od ręki po wyeksportowaniu danych z programu).
Poniżej treść pisma, które skierowaliśmy dzisiaj do Prezydenta Adama Neumanna:
Otrzymana od Państwa odpowiedź na wniosek o informację publiczną (KS.1431.1.2.2020) urąga wszelkim przepisom wskazanym w Ustawie o dostępie do informacji publicznej oraz w Kodeksie Postępowania Administracyjnego. Aktualnie pozostają Państwo (organ) w bezczynności trwającej od września 2020 roku.
Jeśli w Państwa opinii wnioskowana informacja jest informacją przetworzoną, należało wykazać na jakiej podstawie organ tak sądzi – wykazać niezbędne czynności, które muszą być przeprowadzone, wskazać zaangażowanie osobowe i czasowe. Nie podali Państwo żadnego uzasadnienia takiego stanowiska. Ponadto, pomimo braku odpowiedzi na powiadomienie o konieczności wskazania szczególnej istotności dla interesu publicznego, nadal nie wydali Państwo decyzji o odmowie udostępnienia informacji, łamiąc tym samym zapisy KPA i UoDDIP.
Informacja o którą wnioskuję, nie jest informacją przetworzoną. Dokonanie wyciągu, wyszukanie informacji ze zbioru nie wymaga zaangażowania merytorycznego, nie powoduje, że powstaje nowa informacja. Organ nie wykazał, jakie zaangażowanie merytoryczne i intelektualne jest niezbędne w celu zrealizowania wniosku ani na czym to przetworzenie w odniesieniu do mojego wniosku miałoby polegać. Wygenerowanie informacji, o które wnoszę, nie powoduje powstania nowej jakościowo i merytorycznie informacji. Taka nowa jakościowo informacja nie jest jedynie innym technicznie zestawieniem posiadanych informacji – innym sposobem uszeregowania posiadanych dotąd informacji, ale inną, jakościowo nową informacją, prowadzącą zazwyczaj do określonej oceny danego zjawiska czy określonej interpretacji, znalezienia różnic lub podobieństw. (…)
Ponadto, jeśli Urząd podtrzyma swoje stanowisko o przetworzonym charakterze wnioskowanej informacji, proszę przyjąć do wiadomości, iż informacja ta posiada szczególnie istotne znaczenie dla interesu publicznego. Szczególna istotność dla interesu publicznego występuje w zakresie kontroli legalności postępowania organu – urzędu gminy. Informacja publiczna we wnioskowanym zakresie pozwoli na ustalenie legalności podejmowanych przez organ działań i ich usprawnienie, jeżeli działania te zostaną uznane przez odpowiednie instytucje za wadliwe. Ocena legalności działań organu pozwoli na wprowadzenie działań naprawczych. Informacja o potencjalnych nieprawidłowościach w działalności urzędu gminy ma znaczenie dla ogółu mieszkańców Gliwic, tj około 178 tys. obywateli. Pozyskanie informacji bez wątpienia będzie miało wpływ na lepszą ochronę interesu publicznego.
W związku z powyższym żądam udostępnienia informacji bez zbędnej zwłoki.
Całość pisma skierowanego do Prezydenta Miasta Gliwice:
