W starym kinie: Kino-Teatr X

Pamiętacie Kino-Teatr X? Istniało ono jeszcze do 2009 roku i było jednym z najważniejszych miejsc kulturalnych w mieście.

Historia tego budynku sięga XIX wieku, kiedy istniała tu gospoda z noclegami i stajnią. Na pobliskim placu Krakowskim działał targ koński, który przyciągał licznych kupców i handlarzy, a ruch w biznesie się kręcił. W 1900 roku zmienił się właściciel gospody, który zdecydował się na przebudowę miejsca powstała wówczas sala widowiskowa i restauracyjna, a w środku działał teatr „Goldgrubes Varietes”. Kolejny właściciel w 1914 roku przemianował budynek na „Vier Jahreszeiten”, a pokoje zyskały luksusowe wyposażenie, w sali organizowano turnieje tańca, bale i koncerty.  Podczas zabawy tanecznej w 1922 r., doszło do sprzeczki i bijatyki, w wyniku której jedna osoba została ciężko ranna i zmarła. Restauracja działała tam do lat 40. Po wojnie dawna gospoda została przekazana nowopowstałej Politechnice Śląskiej. 

Działał tu Studencki Dom Kultury, a w 1958 roku powstało Kino-Teatr X, według projektu profesora Tadeusza Teodorowicza-Todorowskiego. Sala kinowa mogła pomieścić 400 widzów, stworzono także scenę teatralną, małe zaplecze techniczne i garderoby. Działał tu Dyskusyjny Klub Filmowy “Iksik” i teatrzyku „dx”, który przekształcił się w Studencki Teatr Gliwice – STG. Tu odbywały się różne inicjatywy teatralne, jazzowe, muzyczne, zrzeszające studencki ruch kulturalny.  Odbywały się tu także imprezy studenckie, przeglądy teatralne i przeglądy zespołów. Na scenie Kino-Teatru X w grudniu 1962 roku miała miejsce światowa premiera sztuki Tadeusza Różewicza pt. “Świadkowie albo Nasza Mała Stabilizacja” w reżyserii Jana Klemensa, w której swoje siły próbował Wojciech Pszoniak. Rozpoczynał on swoją karierę w latach 60. w gliwickich teatrach studenckich. W 1976 roku odbyły się tu wybory najładniejszej gliwiczanki. Wziąć udziału mogły jedynie panny od szesnastego do dwudziestego roku życia. 

Mieszkańcy chętnie przychodzili tu na pokazy filmowe, maratony filmowe i DKF-y. W 1980 roku  powołany został do życia Ośrodek Kino-Teatr X – Teatr STG, który działał do 2000 roku. Od 1985 roku działała Akademia Filmowa, w ramach której wyprodukowano 39 tematów, których pokazy w ramach technik filmowych systematycznie prezentowano na dużym ekranie Kino-Teatru X. W 2001 roku ośrodek został przekształcony w Kino-Teatr X s.p. zoo, który działał do 2009 roku. Odbywały się tu różnego rodzaju wydarzenia kulturalne, miejskie, koncerty, Noc Naukowców, czy premiery teatralne. 

W 2010-11 roku przeprowadzony został remont budynku i został zaadaptowany na sale wykładowe Architektury Wnętrz. W 2018 roku powstało tu Akademickie Liceum Ogólnokształcące. 

Dawny Kino-Teatr X to było miejsce kultowe, centrum życia kulturalnego i studenckiego w mieście. Szkoda, że obecnie nie ma w Gliwicach takiego ośrodka, a Mrowisko dla wielu mieszkańców jest za daleko od centrum i trudno dotrzeć. Jak Wy wspominacie to miejsce?

Źródło:

Hotel Vier Jahreszeiten, Monika Michnik, Gliwice znane i nieznane III, Muzeum w Gliwicach

www.stg.org.pl