Gliwicki modernizm: Kasa Chorych

Na terenie Gliwic znajduję się wiele ciekawych przykładów architektury modernistycznej, tym razem chcemy opowiedzieć o miejscu w samym centrum miasta, które swoją nowoczesną bryłą wpisało się w historyczną zabudowę. 

Karl Schabik był w okresie międzywojennym radca budowlanym, współcześnie nazwalibyśmy go architektem miejskim. To on stworzył znaczną część miasta w kształcie, którym znamy go dzisiaj. W 1924 roku do Gliwic przyjeżdża Peter Birkmann spod Norymbergii. Gliwice w tym okresie przeżywa kryzys mieszkaniowy, a dla architektów i budowniczych jest dużo pracy przy budowie nowych domów. W latach 20. i 30. w  mieście powstają niedrogie lokale komunalne. Birkmann pracował wówczas w Miejskim Urzędzie Budowlanym, gdzie powstawały plany budowlane nowoczesnych Gliwic. W 1930 roku przy ulicy Ziemowita (wówczas Schröterstrasse) oddana została nowa siedziba Allgemeine Ortskrankenkasse, zaprojektowana przez Petera Birkmanna. Architekt zaprojektował także ciekawy funkcjonalistyczny Dom Młodzieżowy przy ulicy Brzozowej na Zatorzu, o którym pisaliśmy w tekście: https://gliwiceodnowa.pl/blog/gliwicki-modernizm-dom-mlodziezowy/

Budynek Kasy Chorych powstał w bliskim sąsiedztwie neogotyckiego kościoła pw. Piotra i Pawła. Modernistyczna bryła wydaje się, że powstała w opozycji do zdobnego kształtu świątyni. Peter Birkmann zaprojektował duży pięciokondygnacyjny budynek z niskim pawilonem. Kasa chorych powstała w szybkim tempie, a lokalna prasa chwaliła nowoczesny wygląd i kształt, który wpisuje się miejski krajobraz. Projektując budynek architekt zwrócił uwagę na dużo światła, powietrza i przestrzeni w bryle. Kasa chorych została ozdobiona prostymi gzymsami, pomiędzy którymi powstały pasy z oknami, które dodatkowo wyróżniono cegłą. Niższy pawilon pozostał nieotynkowany, a rytm okien podkreślono klinkierowymi akcentami. Peter Birkmann stworzył ciekawy budynek, który często unika nam spacerując po Gliwicach. Obecnie w dawnej Kasie Chorych działa Centrum Radiologii i Poradni Specjalistycznych.

Źródło: Styl gotycki wyklucza się: międzywojenna architektura w województwie śląskim, 2015, Anna Syska